Rotunda św. Mikołaja

Usytuowana na wzgórzu rotunda św. Mikołaja to jeden z najstarszych polskich zabytków, a zarazem – jedyna romańska rotunda w Polsce. Być może ją kojarzysz, ponieważ jej wizerunek uwieczniony został na rewersie dwudziestozłotowego banknotu. Jak twierdzi legenda, powstała ona po wprowadzeniu do naszego kraju chrześcijaństwa, na miejscu pogańskiej świątyni ku czci bogini Marzanny.

W rzeczywistości początki rotundy datuje się obecnie nie na X, a na XII w. Zbudowano ją na planie koła, z płaskich ciosów wapiennych. Pełniła ona funkcję kaplicy zamkowej oraz kościoła grodowego. W czasach zagrożenia grube mury i wąskie okna pozwalały skutecznie obronić się przed wrogami. Dawniej przylegał do niej również najstarszy cmentarz parafialny Cieszyna, którego szczątki odkrywane są do dziś. Rotunda prawie w całości zachowała oryginalną konstrukcję, a od lat 90., raz do roku, odbywają się w niej msze z okazji święta jej patrona, św. Mikołaja.